Θέλει Αρετήν και τόλμην η Ελευθερία

Ο Ανδρέας Κάλβος γεννήθηκε στην Ζάκυνθο σύγχρονος του Δ. Σολωμού,.Οταν ξεσπά η Ελληνική Επανάσταση βρίσκεται στην Ελβετία
Με διαλέξεις, ομιλίες, δημοσιεύματα ενθαρρύνει Έλληνες και Φιλέλληνες. Το 1824 τυπώνει στην Γενεύη τις πρώτες δέκα Ωδές και στο Παρίσι, όπου συνεχίζει την πατριωτική δράση, το 1826, τις δέκα επόμενες. Αργότερα από ενθουσιασμό, κατεβαίνει στο Ναύπλιο να πολεμήσει όπου έχουν αρχίσει οι εμφύλιες διαμάχες, που τον απογοητεύουν. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια εγκαταλείπει το Ναύπλιο και έρχεται στην Κέρκυρα, όπου στην αρχή εργάζεται ως οικοδιδάσκαλος, μετά γίνεται καθηγητής της «θεωρητικής φιλοσοφίας» στην Ιόνιο Ακαδημία και το 1841 διευθυντής στο Ιόνιο Γυμνάσιο.Το 1852 έφυγε στο Λονδίνο,όπου έζησε τα τελευταία δεκαέξι χρόνια της ζωής του στις 30 Νοεμβρίου 1869.
Στον ποιητικό κόσμο του Κάλβου κυρίαρχες ιδέες είναι η αρετή, ανδρεία, φιλοπατρία, δικαιοσύνη, ελευθερία, με πρωταρχική την αρετή ως έννοια και προϋπόθεση για να υπάρξουν όλες οι άλλες.
Η ωδή «Εις Σάμον» είναι η τέταρτη ωδή της δεύτερης συλλογής του Ανδρέα Κάλβου με τίτλο «Λυρικά», που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1826. Η ωδή, που αποτελείται από είκοσι τέσσερις στροφές, γράφτηκε το 1824, μετά την απόκρουση της τουρκικής επίθεσης κατά της Σάμου. Ο ποιητής εξυμνεί στην ωδή τις φυσικές ομορφιές της Σάμου, καθώς και την ανδρεία και τη γενναιότητα των κατοίκων της.
Ο φόβος που παρουσιάζεται προσωποποιημένος ως τρομερός δυνάστης(χάλκεον χέρι) που παραλύει τον άνθρωπο, τον μετατρέπει σε ανδράποδο. Όποιος συμβιβάζεται με μια τέτοια ζωή, ο δειλός, είναι άξιος της δουλείας.Ο ατιμωτικός θάνατος είναι σήμα και μοιραία συνέπεια ενός δουλόφρονος βίου και ενός εξίσου ραγιάδικου λαού.
Στην αντίπερα όχθη υπάρχει ο τολμηρός, γενναίος, αδούλωτος στο φρόνημα και στη ζωή άνθρωπος που κινείται προς την ελευθερία και αγωνίζεται για την πραγμάτωση της αρετής.
Αυτός που σκέφτεται ελεύθερα πεθαίνει ελεύθερος. Ο δουλόφρων που σκύφει το κεφάλι στον τύραννο, γίνεται σφάγιον άτιμον στα χέρια του πεθαίνει ατιμωτικά γιατί και η ζωή του ήταν ατιμωτική.

«Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία». Προϋπόθεση της ελευθερίας είναι η ευψυχία, η γενναιότητα και η ανδρεία, η αρετή. Η δειλία είναι η αιτία της δουλείας και της σκλαβιάς.
Η ζωή κάτω από το ζυγό της τυραννίας δεν έχει νόημα και αξία.
Η ελευθερία δε χαρίζεται, αλλά είναι έπαθλο που το κερδίζει ο άνθρωπος με σκληρό αγώνα.
Ο θάνατος που προέρχεται από την τυραννία είναι φρικτός και ατιμωτικός.
Στους δειλούς αξίζει η τυραννία και η σκλαβιά.»

Ode agli Ionii» [Ωδή στους Ιονίους],με το ποίημα αυτό ο Κάλβος απευθύνεται στους συμπατριώτες, εμπνέεται από τη διάψευση των προσδοκιών των Επτανήσιων για ανεξαρτησία .Ανταποκρίνεται πλέον στο πρόσταγμα της εποχής που ζητά απο τους λόγιους να συμμετέχουν ενεργά στις εξελίξεις με δημόσια παρέμβαση για την κοινωνική αφύπνιση μέ όχημα το έργο του.
Η πρώτη Ελληνόφωνη ωδή που εκδίδεται αυτοτελώς το 1819 με τίτλο «Ελπίς πατρίδος»
«Ευλαβώς, τρέμων, ρίπτω
πρώτην βολάν τα δάκτυλα
επί την αργυρόχορδον
πάτριον κιθάραν.
Γλυκεία ελπίς, εάν χάσω σε,
και τι μοι μέλει ο βίος;
διά σε πνέω, και χαίρομαι,
και εάν μη ίδω·
προ της Ελλάδος του ιερού,
χορώ συμπεπλεγμένας,
Ελευθερίαν και Μούσας,
θάνατον θέλω.
Ο φιλόπατρις» ο Κάλβος των Ωδών,ο ποιητής της ελληνικής επανάστασης. Η περιγραφή, η εξύμνηση και ο σχολιασμός του εθνικού αγώνα βρίσκονται στο κέντροποιητικού έργου του που αριθμεί, έκτος από την «Ελπίς πατρίδος», είκοσι ωδές: δέκα που απαρτίζουν τη Λύρα (Γενεύη, 1824) και δέκα ακόμα συγκεντρωμένες στη δεύτερη συλλογή, που εκδίδεται το 1826 στο Παρίσι υπό τον τίτλο Λυρικά.

Μέσα απο τις Ωδές του προειδοποιεί ακόμη και για τους εσωτερικούς κινδύνους που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν το κοινό καλό, όπως η διχόνοια μεταξύ των οπλαρχηγών, την προδοσία, αλλα και την δυσαρέσκεια από τον τρόπο που έχουν χειριστεί οι Ευρωπαίοι την υπόθεση της ελληνικής επανάστασης:

Το 1888, σε μια διάλεξη στον «Παρνασσό», ο Κωστής Παλαμάς προβάλλει το έργο του Κάλβου.
Ενώ ο Σεφέρης το 1941 αναρωτιέται  «Δεν υπάρχει γνωστή προσωπογραφία του Ανδρέα Κάλβου Ιωαννίδη. Καμιά φορά όταν ο στίχος του επιμένει μέσα στο μυαλό μου, τον αισθάνομαι σαν ένα ανθρώπινο σχήμα που αγωνίζεται, με τις απελπισμένες χειρονομίες τυφλού, να παραμερίσει ένα ψηλό παραπέτασμα που τον σκεπάζει. Δεν κατορθώνει ποτέ να φανερωθεί. Μόνο η φωνή του, πιο μακριά ή πιο κοντά. Μόνο οι κινήσεις ενός σώματος που υποπτεύει και λογαριάζει κανείς απ’ το κυμάτισμα του πανιού».

«Ούτως από τον ήλιον,
ωσάν πυρός σταλάγματα,
πέφτουσιν εις την θάλασσαν
των αιώνων, και χάνονται
δια πάντα η ώραι.»

Ωδή Όγδοη