ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ «ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΕΣ» ΠΕΙΘΗΝΙΕΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΙΣ

Παρά τις μεγάλες επαναστάσεις που άλλαξαν το πολιτικο-οικονομικό τοπίο και τις όποιες ευνοϊκές συνθήκες που δημιούργησαν καθώς και την ελπίδα για να ζήσουν οι άνθρωποι σε καλύτερες και δίκαιες κοινωνίες, άρχισε πάλι να διαφαίνονται νέες μέθοδοι χειρισμού των, και η ανθρωπότητα πέρασε από την απροκάλυπτη ωμή βία και τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό στην ανεπαίσθητη χειραγώγηση της δια ψυχολογικών μέσων και εδώ χρησιμοποιήθηκαν κατάλληλα όλες οι έρευνες και οι θεωρίες του Φρόυντ.Στο τέλος βρέθηκαν όλοι να αναλύονται σε ένα κρεβάτι ψυχολόγου να ψάχνουν τον εσώτερο εαυτό τους.
Ο ανιψιός του Φρόυντ, ο Μπέρνεις, στο βιβλίο του «Προπαγάνδα», γράφει ότι στη μάζα των ανθρώπων υπάρχει ένα σκοτεινό υποσυνείδητο που, αν μάθει κανείς να το χειρίζεται εκπληρώνοντας τις επιθυμίες του, μπορεί να το ελέγχει και παράλληλα να κατευθύνει αυτή την επιθυμία στα προσφερόμενα προϊόντα, με αποτέλεσμα και κάποιοι επιτήδειοι να πλουτίζουν και η μάζα, ικανοποιημένη από την κατανάλωση, να γίνεται αδρανής και πειθήνια στην εξουσία.
Ο άνθρωπος που έπλασε την κοινωνία της κατανάλωσης
«Ο έξυπνος και συνειδητός χειρισμός της οργανωμένης γνώμης των μαζών είναι σημαντικό στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας.
Αυτός που είναι σε θέση να καθοδηγεί αυτό τον αθέατο μηχανισμό της κοινωνίας συνιστά μια αόρατη κυβέρνηση, που αποτελεί την πραγματική δύναμη που κυβερνά ολόκληρη τη χώρα» – (Edward Bernays, Propaganda, 1928)
Μάλιστα ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ Χούβερ ζήτησε να μετατρέψουν τους ανθρώπους σε «μηχανές ευτυχίας»!
Η κοινή γνώμη όμως βγαίνοντας από έναν πόλεμο απέρριπτε σοκαρισμένη την προπαγάνδα ως μέσον ανέντιμο, οπότε χρειάστηκε να επινοηθεί ένα πιο ελκυστικό και φαινομενικά ακίνδυνο όνομα για την κοινωνική παραδοχή και ιδού το νέο επάγγελμα του αιώνα “Δημόσιες Σχέσεις”
Οι άνθρωποι θέλουν να αποκτήσουν , να κατασκευάσουν ή να δανειστούν έναν εαυτό, ανεξάρτητο και διαφορετικό απ’ όλους τους άλλους -κι αυτή ακριβώς την εικόνα τους πουλάει η διαφήμιση που ξεκίνησε την εκμετάλλευση της κυρίως στις ΗΠΑ, από εταιρείες που ήθελαν να πουλήσουν τα προϊόντα τους, και χάρη κυρίως στις έξυπνες στρατηγικές του Μπέρνευς ευνόησε την αύξηση του καταναλωτισμού.
Οι τεχνικές της διαφήμισης έγιναν το μαγικό ραβδί που μας κρατάει μονίμως σε μια μαζική και μαγική αυταρέσκεια, για να παράγουν έτσι το καθεστώς του νεο-καπιταλισμού της υπερκατανάλωσης, με προϊόντα φίρμας, μόδας, υψηλής διάκρισης και διαφημιστικής προβολής, που έχουν την καθοριστική τους διάκριση μέσα στον κόσμο των ανωνύμων προϊόντων της μαζικής παραγωγής. Έτσι η παραγωγή αγαθών άρχισε να μην ανταποκρίνεται μόνο στην ανάγκη, αλλά στην απληστία της ανθρώπινης επιθυμίας.
Αυτή λοιπόν η νέα προσοδοφόρα επιστήμη έμαθε όλους τους τρόπους να μας “πουλάει” με άνεση και αποτελεσματικά οτιδήποτε, από τσιγάρα και αυτοκίνητα μέχρι τη δημόσια εικόνα προέδρων, Πρωθυπουργών , χάρτινων ατάλαντων Σταρ που κυριαρχούν όμως έντεχνα πλασαρισμένοι, και επεκτάθηκε ακόμη και τις ίδιες μας τις απόψεις, και τις προτιμήσεις μας . Γιατί ο ρόλος του καταναλωτή είναι να χειροκροτεί και απολαμβάνει’, σε διαρκή ύπνωση , πλήρη αποχαύνωση και χωρίς κριτήρια αξιολόγησης για να συγκρίνει το ασήμαντο με το σημαντικό, το χρήσιμο από το άχρηστο , το όμορφο από το ακαλαίσθητο.
Έκτοτε αυτή η επιστήμη άπλωσε τα πλοκάμια της παντού διαμορφώνοντας μας καθημερινά τεχνητές “ανάγκες”, να καθορίζει τα ρούχα που φοράμε, το φαγητό μας, τις ταινίες που θα δούμε την μουσική που θα ακούσουμε , τα κόμματα που θα ψηφίζουμε, ακόμη και τις ερωτικές μας προτιμήσεις μέσω των προτύπων που έντεχνα μας επιβάλλει .
Οι ιδέες και οι πεποιθήσεις που νομίζουμε αφελώς ότι είναι δικές μας , μας τις έχουν «περάσει», χωρίς βία χωρίς την επιβολή όπλου ,χωρίς τανκς, νόμιμα, δημοκρατικά και ειρηνικά. Ο καλύτερος τρόπος για να υποδουλώσεις κάποιον με την συγκατάθεσή του είναι να ελέγχεις το μυαλό του.
Ο άνθρωπος-καταναλωτής έχει μία Ψευδαίσθηση Ταυτότητας, η ιδέα πως μπορεί να καταναλώνει τον κάνει ανεξάρτητο και διαφορετικό και προπαντός τον κάνει να αισθάνεται πολύ σημαντικός , από τη μάζα. Όσο πιο πολλά και ακριβά πράγματα μπορείς να πάρεις τόσο καταξιώνεσαι και νοιώθεις μοναδικός και σημαντικός.
Στο επίκεντρο πάντα η σεξουαλικότητα, αξιοποιώντας εις το έπακρον την θεωρία του Φρόιντ γύρω από τις βαθύτερες επιθυμίες και τα όνειρα του ατόμου που έχουν σαν επίκεντρο το γενετήσιο ένστικτο . Κατάφεραν να συντονίσουν το μυαλό του στην συχνότητα που επέλεξαν για να του πουλήσουν τα πάντα, μέσα σε εντυπωσιακά πακέτα. Τα σεξουαλικά υπονοούμενα κυρίαρχα στα διαφημιζόμενα προϊόντα μέσω των ΜΜΕ, των περιοδικών προβάλλοντας ένα πρότυπο επιτυχίας και ακαταμάχητης γοητείας, αλλά και ένα σκηνικό ζωής τελείως εξωπραγματικό και άχρηστο.
Άπληστοι πάντα για την εξουσία και το κέρδος δεν έμειναν εδώ. Ο Bernays εισήγαγε την ιδέα πως δεν πρέπει να περιορίζεσαι να πουλάς στους ανθρώπους μόνο αυτό που χρειάζονται, αντίθετα μπορείς να τους πείσεις πως χρειάζονται το οποιοδήποτε προϊόν -ή ιδέα-, αρκεί να ξέρεις πώς να πιέσεις τα κατάλληλα ψυχολογικά κουμπιά.
Αν μπορέσεις να κωδικοποιήσεις την παρουσίαση ενός αντικειμένου με τρόπο που να αγγίζει τις βαθύτερες επιθυμίες, αλλά και να εκμεταλλεύεται τους βαθύτερους φόβους του καταναλωτή, τότε μέσα του το προϊόν συνδέεται με την ψευδαίσθηση της ασφάλειας και της σιγουριάς.
Κατασκευάζοντας την συναίνεση των πολλών
Η φυγή στην βία δεν ήταν πλέον αρκετή γι΄αυτό τα μεγάλα αφεντικά στράφηκαν σε πιο επιστημονικές μεθόδους για την συντριβή κάθε αντίστασης και τον πιο αποτελεσματικό έλεγχο των ανθρώπων
Τα βιβλία με την συγκαλυμμένη απολυταρχική πρόθεση “Προπαγάνδα”, “Κατασκευάζοντας τη Συναίνεση”, “Αποκρυσταλλώνοντας την Κοινή Γνώμη”, κατασκευάζουν την συναίνεση της μάζας και αυτοί που κυβερνούν τον κόσμο μαθαίνουν πως “ να βάζουν σε πειθαρχία τον νου, έτσι ακριβώς όπως οι στρατιωτικοί πειθαρχούν το σώμα”. Αυτή η πειθαρχία μπορεί να επιβληθεί «χάρη στην έμφυτη ελαστικότητα της ανθρώπινης φύσης» υπάρχει η τάση να υποκύπτουμε στη χειραγώγηση: “ο μέσος πολίτης είναι ο πιο ευαίσθητος αισθητήρας που υπάρχει επί της γης. Ο ίδιος του ο νους είναι το μεγαλύτερο φράγμα ανάμεσα σ’ αυτόν και την πραγματικότητα. Μέσα στο μυαλό του υπάρχουν στεγανά διαμερίσματα, αδιαπέραστα από τη λογική. Η τάση του για απόλυτες απόψεις είναι το εμπόδιο που τον κάνει να μην λειτουργεί με βάση τη σκέψη και την εμπειρία του, αλλά μόνο με μαζικές αντιδράσεις”
Και συνεχίζει ο ίδιος , πως η ίδια “η οργάνωση της δημοκρατίας είναι τέτοια”, “ώστε τα μυαλά των πολιτών μπαίνουν σε καλούπια”, ενώ “οι ιδέες τους τούς έχουν υποβληθεί από ανθρώπους τους οποίους ούτε που έχουν ακουστά”. Κάπου αλλού γράφει: “Ο έξυπνος και συνειδητός χειρισμός της οργανωμένης συνήθειας και γνώμης των μαζών είναι ένα σημαντικό στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Αυτός που είναι σε θέση να καθοδηγεί αυτό τον αθέατο μηχανισμό της κοινωνίας συνιστά μια αόρατη κυβέρνηση, που αποτελεί την πραγματική δύναμη που κυβερνά ολόκληρη τη χώρα” ( Propaganda, 1928). “Η καλή διακυβέρνηση μπορεί να πουληθεί προς μια κοινωνία, ακριβώς όπως και κάθε άλλο αγαθό”.
Περιγράφει επίσης τον άνθρωπο ως “ένα αγελαίο ζώο, για το οποίο η φυσική μοναξιά είναι πραγματικός τρόμος”, έτσι ώστε ο διαρκής συσχετισμός του με κάποιο κοπάδι να του δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας. “Στον άνθρωπο, ο φόβος της μοναξιάς δημιουργεί την ανάγκη να έχει ίδιες απόψεις με την υπόλοιπη αγέλη”.
Και έτσι φθάσαμε στην επέκταση της εμπορευματοποίησης του συνόλου σχεδόν των πλευρών της ζωής του ανθρώπου, την ανάπτυξη της μαζικής κουλτούρας , με τα ΜΜΕ να κυριαρχούν σαν ένας από τους μηχανισμούς επίδρασης και ακρωτηριασμού της κριτικής σκέψης και της συνείδησης της μάζας.«ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΟΥΝ ΤΕΧΝΗΤΑ ΤΕΙΧΗ , ΝΑ ΚΛΕΙΣΤΟΥΝ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΟΜΟΝΩΘΟΥΝ Ο ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ» Αυτό είναι το σύνθημά τους και καταφέρνουν να ελέγξουν όχι μόνο τις γνώμες αλλά και την συμπεριφορά, ενισχύοντας ένα μακροπρόθεσμο έργο που σκόπευε να επιβάλλει αυτό που έλεγαν οι μεγαλοδιευθυντές επιχειρήσεων «Μία φιλοσοφία ματαιότητας» , όπου οι άνθρωποι θα προσκολλώνται σε «επιπόλαια πράγματα της ζωής, όπως τα καταναλωτικά αντικείμενα», ξεχνώντας τις επικίνδυνες ιδέες, της συμπόνιας, της αλληλεγγύης, και πολλές άλλες ανθρώπινες αξίες.
Αν αλλοτριωθεί η δύναμη της άρνησης μας, η συναίνεση μας μετατρέπεται σε χαύνωση του πνεύματος, που δεν σταθμίζεται με τίποτα (Α. ΚAMY)